سه داستان نويس ساوجبلاغي به روايت حسين عسکري

داستان،متني است که وماً منطبق بر واقعيت نيست و نويسنده به کمک تخيل تلاش مي کند بر احساس خواننده تأثير بگذارد. اين دو خصيصه «تخيل» و « برانگيختن احساس» سبب مي شود تا داستان به متني هنري بدل شود. صرف نظر از معناي قديم داستان، در ميان انواع جديد داستان به اصطلاحاتي چون رمانس، رمان، داستان کوتاه، داستان بلند، برمي خوريم. در اين نوشتار به معرفي سه داستان نويس ساوجبلاغي پرداخته شده که از شهرت ملي برخوردارند. البته تعيين سهم و نقش آنان در سپهر ادبيات داستاني ايران را بايستي پژوهشگران اين حوزه در مجالي ديگر پي گيرند.

راوي «خانواده ميکاييل و اعقاب» در برغان 

بانو مهين دانشور (متولد 1315ش) داستان نويس، مترجم و پژوهشگر متولد روستاي برغان است. پدرش يوسف دانشور (درگذشت 1327ش) شاعر و بنيانگذار نخستين مدرسه نوين روستاي برغان در سال 1305ش است. اجداد او در روزگار صفويه از گلپايگان به روستاي برغان از توابع شهرستان ساوجبلاغ آمده و از مسيحيت به اسلام گرويدند. آنها در گسترش فرهنگ و آموزش و پرورش نوين در منطقه ساوجبلاغ نقش داشته اند. نگارش مجموعه داستان «در رودخانه ما» و رمان هاي «خانواده ميکاييل و اعقاب» و «جور هندوستان مي کشيدم» و ترجمه «شنل و داستان هاي ديگر» نوشته نيکلاي واسيلويچ گوگول، «سيسيل مردي که گُلي در دهان داشت» نوشته ژان آنوي، «سرود کريسمس» نوشته چار ديکنز، «درختان» نوشته آلن پاترسن، «فرهنگ نو در آمريکاي لاتين: جامعه و هنرمند» نوشته جين فرانکو، «آمارکورد (تصوير يک شهر)» نوشته فدريکو فليني، «بدن انسان» نوشته مارتين کين و همکاري در ترجمه «ادبيات و سنت هاي کلاسيک: تأثير يونان و روم بر ادبيات غرب» نوشته گيلبرت هايت از آثار مهين دانشور است. او در رمان خانواده ميکاييل و اعقاب، تصويري داستاني و آرماني از زادگاه خود ارايه مي دهد. به گمان يکي از منتقدان ادبيات داستاني، اين رمان «سوگنامه زوال اصالت دهقاني و جايگزيني سوداگري رباخوار به جاي آن در سال 1300 شمسي به بعد است.» مهين دانشور نوه دختري آيت الله شيخ محمد شهيدي برغاني (درگذشت 1344ش) است که در سال 1338ش با ابراهيم شهيدي (درگذشت 1348ش) پسر عموي مادرش ازدواج کرد. همسر او هم داستان نويس بود که در 33 سالگي در بندرعباس درگذشت. کتاب «خر دجال» و چندين داستان چاپ شده در مجله «پيام نو» از جمله آثار ابراهيم شهيدي است.

راوي «ناميرا» در «دشت هاي سوزان» وليان

صادق كرميار، داستان نويس و كارگردان سينما و تلويزيون ايران است. در 26 آذر 1338 در تهران زاده شد. پدرش اهل روستاي وِليان از توابع شهرستان ساوجبلاغ و مادرش اهل روستاي دُنبليد از توابع شهرستان طالقان است. او در داستان «بوي شير» به اين دو روستا و ويژگي هايش اشاره كرده است. پس از دريافت ديپلم، وارد امورتربيتي آموزش و پرورش شد سپس به عنوان خبرنگار رومه اطلاعات مشغول به كار شد. همزمان در رشته الهيات دانشگاه آزاد اسلامي به تحصيل پرداخت. وي اكنون داراي گواهي نامه درجه يك هنري از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي معادل دكتري هنر است. مسئول ويژه نامه «اطلاعات جبهه» از سال 1365 تا 1367ش، مسئول صفحه ادبي «جوانه هاي انديشه» رومه اطلاعات از سال 1372 تا 1375ش، معاون سردبير نشريه «مردم و سينما» وابسته به بنياد سينمايي فارابي، مدير مركز آفرينش هاي ادبي سازمان فرهنگي و هنري شهرداري تهران به مدت پنج سال، مدير باشگاه نويسندگان و هنرمندان شهرداري تهران، طراح و مدير جشنواره هاي ادبي و هنري همچون «جشنواره سراسرس شعر ايران ما»، «جشنواره طنز طهران» و «جايزه نقد ادب و هنر»، عضو هيأت علمي هفتمين دوره جايزه ادبي جلال آل احمد، نويسنده و سردبير برنامه ادبي «در انتهاي شب» در راديو ايران از جمله فعاليت هاي فرهنگي و هنري او است. نخستين داستان خود را در سال 1367ش در رومه اطلاعات به چاپ رساند. در سال 1369ش مجموعه داستان او به نام «فرياد در خاكستر» منتشر شد و پس از يك سال، مجموعه داستان نوجوانان به نام «انتقام در اردوگاه» را به دست چاپ سپرد. رمان هاي «ناميرا»، «غنيمت»، «دشت هاي سوزان»، «درد» و «خداحافظ دوكوهه» از آثار او در زمينه ادبيات داستاني است. رمان ناميرا درباره دختر و پسر جواني است كه در آستانه واقعه عاشورا براي حمايت از امام حسين عليه السلام يا يزيد بن معاويه ترديد دارند.فعاليت هاي سينمايي و تلويزيوني صادق كرميار به اين شرح است: نگارش فيلم نامه هاي «اشك كوسه»، «سجده بر آب»، «جان سخت»، «دريا در غربت»، «گارد ساحلي»، «ويروس 2000»؛ نويسندگي و كارگرداني فيلم هاي كوتاه «نشاط» و «تولد» و فيلم هاي بلند سينمايي «زيارت»، «كرانه هاي كبود»، «رويا»، «خانه ساحلي»، «سيم آخر»، «بهانه هاي عاشقي»، «وقت طلايي»؛ نويسندگي و كارگرداني سريال تلويزيوني «يك روز قبل» و كارگرداني سريال تلويزيوني «خاطرات مرد ناتمام» در 26 قسمت.

راوي «ستاره توس» در «روستاى کودکى» فشند

 محمدحسين کيان پور در سال 1335ش در روستاى فشند از توابع شهرستان ساوجبلاغ زاده شد. در سال 1361ش وارد راديو شد و در گروه کودک و نوجوان، کار نويسندگى را آغاز کرد. کار او در آن زمان، نوشتن مطالب گوناگون از جمله نمايش هاى راديويي، خاطره نويسي و قصه براى گروه کودک و برنامه «بچه هاى انقلاب» راديو بود که همه روزه پخش مى شد. کيان پور در سال 1367ش به سردبيرى «قصه ظهر جمعه» منصوب شد و از همان سال نيز نوشتن داستان را به طور حرفه اى آغاز کرد. از او تاکنون نزديک به بيست عنوان کتاب در زمينه داستان کوتاه و بلند به چاپ رسيده است. داستان بلندي از او به نام «ستاره توس: داستان زندگي خواجه نصيرالدين توسي» در سال 1379 در جشنواره کتاب رشد، موفق به دريافت جايزه شد. «داستان سياوش و چهار داستان ديگر از شاهنامه فردوسي»، «قصه هاي نظامي: خسرو و شيرين»، «پهلوان صفدر و هشت داستان ديگر»، «شب باراني»، «گزيده ادبيات معاصر: مجموعه داستان»، «داستان‌ هاي شاهنامه: هفت‌ خوان رستم»، «داستان هاي شاهنامه: رستم و شغاد (مرگ رستم)»، «قصه‌ هاي شاهنامه: نبرد رستم و برزو»، «بالاى کوه»، «حکايت آن مرد»، «شکار بزرگ»، «روستاى کودکى»،‌ «شاخه ‌ها‌ى شکسته» و «قصه‌هاى پدربزرگ»، عناوين آثار او در حوزه ادبيات داستاني است.

منابع: روح الله مهدي پور عمراني، آموزش داستان نويسي، ص 65؛ زکريا مهرور، برغان اقليمي ديگر، ص 99؛ حسن ميرعابديني، صد سال داستان نويسي در ايران،‌ ج 3 و 4، ص 1363؛ مجله ادبيات داستاني، ش 84، ص 34؛ يحيي شهيدي، شجره خانواده هاي شهيدي، صالحي و علوي شهيدي، ج 1، ص 460؛ پوران فرخ زاد، کارنماي ن کاراي ايران، ص 335، محمدباقر نجف زاده بارفروش، ن داستان نويس در ايران، ص 44؛ رومه جام جم، ش 3563، ص10؛ رومه رسالت، ش 7702، ص 20؛ وبگاه تاجيكي نيوز، فروردين 1394؛ وبگاه بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان، 20 اسفند 1393؛ وبلاگ ساوجبلاغ پژوهي،30 مهر 1394؛ وب سايت انجمن نويسندگان کودک و نوجوان، 10 تير 1400.

- نشر نخست اين مقاله در:  حسين عسکري، «اين سه داستان نويس ساوجبلاغي»، رومه پيام آشنا، شماره 91، چهارشنبه 13 امرداد 1400، صفحه 8.

مقاله فوق در وب سايت رومه پيام آشنا

مقاله ام در هفته نامه تريبون شهر درباره رزکان هاي کرج و نظرآباد

مقاله ام درباره آيت الله مدرسي يزدي در هفته نامه تريبون شهر

مقاله ام درباره روستاي وليان در هفته نامه تريبون شهر

اشاره دکتر رضا غلامي به اهل توقف طالقان + دانلود مقاله

سه داستان نويس ساوجبلاغي به روايت حسين عسکري